This article analyzes the world experience of regulating the rights of young people with disabilities. The modern experience of socialization of disabled youth is also discussed.

Disability, Universal Declaration of Human Rights, Declaration on the Rights of the Child, Declaration on the Rights of Persons with Mental Retardation, International Bill of Human Rights, social policy, disability issues, deinstitutionalization.

Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг Инсон ҳуқуқлари тўғрисидаги умумжаҳон декларацияси, 1948 йил10 декабрь.

БМТнинг Инсон ҳуқуқлари бўйича Олий комиссари бошқармаси; Фуқаролик ва сиёсий ҳуқуқлар тўғрисидаги халқаро пакт, 1966 йил 16 декабрь.

Женева конвенциялари тўплами./ Л. Саидов таҳрири остида.-Тошкент, 2002.

Инсон ҳуқуқлари бўйича халқаро шартномалар: тўплам/Ўзбекча нашрининг масъул муҳаррири Л.Х.Саидов. -Т.: "Адолат", 2004. -520 б.

БМТ “Ногиронлар ҳуқуқлари тўғрисидаги Конвенция” ҳамда “Ногиронларнинг ҳуқуқлари тўғрисидаги Конвенцияга Факультатив протокол” 2006 йил 13 декабрдаги 61/106-резолюцияси.-Ногиронлар ҳуқуқлари тўғрисидаги Конвенция китобида//https://www.undp.org/sites

Европа Иттифоқининг Асосий ҳуқуқлар бўйича агентлиги, “Ногиронлиги бўлган шахсларнинг сиёсий жараёнларда иштирок этиш ҳуқуқи: Инсон ҳуқуқлари кўрсаткичлари”, (Вена, 2014 йил).

Европа Кенгаши Парламент ассамблеясининг 2039 (2015)1-сон Ногиронлиги бўлган шахсларнинг тенг ҳуқуқлилиги ва уларни тенг равишда қамраб олиш тўғрисидаги резолюцияси, 2014 йил 12 декабрь.

ЕКПАнинг Тенглик ва камситилмаслик масалалари бўйича қўмитасининг “Ногиронлиги бўлган шахсларнинг сиёсий ҳуқуқлари: демократия масаласи” ҳисоботи, Страсбург, 2015 йил

ЕХҲТнинг Демократик институтлар ва инсон ҳуқуқлари бўйича бюроси (ДИИҲБ), “Ногиронлиги бўлган шасхлар ва уларнинг ижтимоий-сиёсий ҳаётда иштирок этиш ҳуқуқини таъминлаш” (Варшава, 2017 йил сентябрь)

Инсон ҳуқуқлари соҳасидаги таълим бўйича умумжаҳон дастури. Учинчи босқич. – БМТ, ЮНЕСКО, 2017.

Ногиронларни давлат томонидан қўллаб-қувватлаш тизимини янада такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 1 августдаги 5006-сон Фармойиши//Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари тўплами, 2017 й., 31-сон, 774-модда.

ЕХҲТ Парламент ассамблеясининг Берлин декларацияси, Берлин, 2018 йил 7-11 ноябрь

Усмонов М.А. Ўзбекистонда кексалар ва ногиронларни ижтимоий ҳимоялашнинг ташкилий-ҳуқуқий муаммолари. Ю.ф.н...дис. –Тошкент,1995.

Ганиева М.Х. Социокультурная адаптация детей с ограниченными возможностями как направление социальной защиты. Журнал. Общественное мнение. Права человека. Тошкент-2018. №4. С. 35-45

Dunkle, K., et al., Disability and violence against women and girls. 2018, UKaid: London

Холиқулова Х.Й. Ўзбекистонда имконияти чекланган шахсларни ҳимоя қилиш сиёсати. дисс. Тошкент 2018.

Britannica, The Editors of Encyclopedia. "Scandinavia". Encyclopedia Britannica, 22 Oct. 2021, https://www.britannica.com/place/Scandinavia. Accessed 27 March 2022.

REACH, АҚШнинг Форт-Уорт, Даллас, Дентон ва Планодаги ногиронлиги шахслар ҳуқуқларини илгари суришга ихтисослаштирилган мустақил ҳаёт бўйича ресурс маркази, https://www.reachcils.org/guidelineswriting-and-referring-people-

The German Constitution (Basic Law)//электрон манба: http://www.europarl.europa.eu/studies

https://www.un.org/ru/documents/decl_conv/declarations/disabled.shtml