
KYRGYZ HISTORIOGRAPHY IN THE YEARS OF INDEPENDENCE
Samandar Salimov , Lecturer Tashkent State University of Oriental Studies Tashkent, UzbekistanAbstract
In the late 1980s and early 1990s, all fifteen states within the USSR gained independence, both internally and externally. This, in turn, has led to a reconsideration of views on the creation of national history, in order to fully understand this, it is important to get acquainted with the work on the issue of national history in the years of independence. In this article, we will try to look at the trends in the history of the Kyrgyz people after 1991.
Keywords
Central Asia, Kyrgyz Republic, Kyrgyz people
References
Historiography of Post-Soviet Kyrgyzstan, in: International Journal for Middle East Studies, 2002, Vol. 34, p. 351-374 (USA); (2002 Cambridge Un-ty Press 0020-7438/02 )
Кыргызстан”. Улуттук энциклопедия: 1-том. Башкы ред. Асанов Ү. А., Б.: Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору, 2006. ISBN 9967—14— 046—1
Абдалиева Г. К. Формирование и развитие этнокультуры кыргызов, проживающих в КНР [Текст] / Г. К. Абдалиева // История и археология: материалы III междунар. науч. конф. (г. Санкт-Петербург, декабрь 2015 г.). — СПб.: Свое издательство, 2015.
Акматалиев, Амантур. Кыргыздын уз-усталары: Антология / Башкы ред. А.Карыпкулов. – Бишкек: Кыргыз Энциклопедиясынын Башкы редакциясы, 1997. - 240 б. - ISBN 5-89750-080-0
Кыргызско-алтайские – этнокультурные связи (по данным фольклора). – Б., 2013.
Жунго Шинжаң кыргыздары (Монография) / Сунуштуу редактор Макелек Өмүрбай; жооптуу редактор Токтосун Карыбек уулу. - Артыш: Кызылсуу Кыргыз басмасы, 2013. -ISBN 978-7-5374-1355-8. - 2+2+1+307 б., сүрөттөр.
Кыргызская этнография. – Бишкек, 2002.
Кыргызская сельская женщина / Отв. ред. А.Асанканов. - Б., «Шам» 2005. - 128 б.
Жаныбекова К.Р. Кыргыз-хакас тарыхый -этникалык байланыштарынын башаты //Вестник КНУ им. Ж.Баласагына. Выпуск 2. – Б.: 2005. – С. 59-61.
Көчкүнов А.С. «Этнические традиции кыргызского народа (социокультурные аспекты и некоторые вопросы генезиса)». – Бишкек, 2014.
Молдокулова, Динара Төрөкелдиевна. Кыргыздардын салттык жүрүм-турум маданияты: (XIX кылымдын аягы - XX кылымдын башы) / Жооптуу ред. А.Асанканов. - Бишкек: Ж.И. "Сарыбаев Т.Т.", 2016. - 150 б. - ISBN 978-9967-04-743-3.
Кожобеков, Муратбек Чалакеевич. Кыргыз каганатынын тарыхы / Илимий ред. Т.К.Чоротегин. – Бишкек: Жусуп Баласагын атындагы КУУнун «Университет» басмаканасы, 2013. - 188 б
Мырзакметов Абдымиталип Камытович. Кыргыздардагы балдардын туулганына карата ырым-жырымдар– Бишкек, Кыргыз УИА, 2007.
Сапаралиев, Доолотбек Бекиш уулу. Этнополитическая история Оша и его окрестностей с 18 до середины 19 в. [Текст] / Д.Б.Сапаралиев; НАН Кыргыз. Респ. и др. - Бишкек: Илим, 1999. - 143 с.
Кытайдагы кыргыздардын социалдык абалы (1950– 1990-жж.). / Ред. Эгемберди Маанаев. – Бишкек, 2001. - 173 бет. (монография). - ISBN 9967-506-98-9
Кыргыз этнографиясы боюнча сөздүк. Түзгөндөр О. К. Каратаев, С. Н. Эралиев. -Б.: Бийиктик, 2005. 600 б.
Kаримбекова Н.К. История формирования этно-политической территории кыргизистана (XVII-XIX вв.). Бишкек, 1994. 243-с.
Табышалиев С.Т. К вопросу о происхождении киргизиского народа. Бишкек, 1989.
Кыдырбаева Р.З. Генезис эпоса «Манас», Ф., 1990.
Молдабаев И.Б. Эпос «Манас» как источник изучения духовой кулътуры киргизского народа. Ф., 1989.
Анвар Байтур. Лекции по истории кыргызов. Б-567. 1993.
Резолюция международной научной конференции: «Кыргызы: этногенетические и этнокултурные процессы в Центр. Азии в древности и среднивековье». Бишкек, 24 сентября 1994 г.
Кляшторный С.Г, Мокеев., Мокрынин В.П. Кыргызы и Кыргызстан: опыт нового исторического осмысления. Б. 345 –С. 1994.
ChoroteginT.,Umerbektegin T.Junnu Doorundagı Babalarımız /Kırgızlar: Sanjıra, Tarih, Muras, O’no’r / Tüz. K. Jusupov.-3 kitap,-5.,1995; ChoroteginT.K. Etnicheskie Situasii v Tyurkskih Regionah Sentralnoy Azii Do mongolskogo Vremeni, Bishkek,1995; ChoroteginT.K.Moldokasımov
UmurkolovA. Askak Bo’runun Armanı,Tarihi Roman, Bishkek,1998; Umurkul Kara Ulu Eski Turk Tarihi,Bishkek,1994
İstoriya Eniseyskih Kırgızov, Abakan, 2000.
Jasliqov A. Estutum, Bishkek, 2004.
Omurzakov S.İstoriya Kırgızov I Kırgızstana.Ders Kitabı,Bishkek,2001.
Mokeev A. K Voprosu ob Etniçeskih svyazyah Kırgızov I Karlukov//“Manas”Universitesi,Koomdukİlimler Dergisi,Bishkek,2001.
Osmonov O’.J. Asankanov A.A. Kırgızıstan Tarihi, (Enbayır kıdoordo nazırkı Mezgilge Çeyin) .Jogorku, okuu jayları içinokuu kitabı, Bishkek, 2001, toluktalıp 2. Bas. Bishkek, 2003.
Avazov R. Historical dictionary of Kyrgyzstan. Oxford, 2004. –p .417.
Акунов А. Государственное управление Кыргызстана в транзитный период. — Бишкек, 1999. —268 с. 16,7.
Галиева Зайраш. Политическая трансформация суверенного Кыргызстана: динамика и особенности. – Бишкек: Кыргыз. Нац. Ун-т, 2007. – 369 стр.
Байдилдеев Ж. Кыргыз-казак интеллигенциясынын байланыштары (ХХ к. башы). – Бишкек: Макспринт, 2015. – 172 б.
Молдокасымов К.С. ХIХ кылымдын экинчи жарымы –ХХ кылымдын башындагы кыргыз-өзбек элдеринин тарыхый байланышынын өнүгүшү (автореферат), Бишкек, 1994.
Кожобеков М.Ч. Орто кылымдардагы кыргыздардын этносаясий тарыхынын негизги өнүгүү баскычтары (V—X кк.): Тарых илим. канд. ... дисс. авторефераты. — Бишкек, 1997. — 23 б.
Караев О. К. Арабские и персидские источники IX—XII вв. о киргизах и Киргизии. — Фрунзе: Илим, 1968. — 102 с.
Машрапов Т.Т. Значение персоязычных источников в изучении истории Киргизстана XVI-XVII веков. - Ташкент, 1989. – 21 с.
Кылычев А. М. История Притяньшанья и сопредельных территорий в свете произведения Шараф ад-Дина Али Йезди "Зафар-наме" XIV-XV вв.- Бишкек: 2005. - 38 с..
Timurlan Omorov. Kırgızların Türkistan Hanlıkları İle İlişkileri (XV.-XIX. YY. Arası). Türkiye Alim Kitapları, 2014. - (October 7, 2014). (Turkish Edition) (Turkish) Paperback – ISBN-10: 3639670493. ISBN-13: 978-3639670493. - 305 б.
Батырбаева Ш.Д. Эпоха сталинизма в Кыргызстане в человеческом измерении. - М.: Российская политическая энциклопедия; Фонд "Президентский центр Б.Н.Ельцина", 2010. - 215 с.
Ошская область Кирг. ССР в годы Великой Отечественной войны (1941-1945 гг.): Автореферат канд. диссерт. Ф., 1987.
Москалев М. И., Табалдиев К. Ш., Митько О. А. Культура средневекового населения Внутренного Тянь-Шаня и сравнительный анализ с определенными регионами Центральной Азии. - Б., 1996
Москалев М. И. Археологическая исследования в районе Кум – Тора. // Вестник КГНУ.- Выпуск 3. Общественные науки. Часть 2. Бишкек, 1998.
Москалев М.И., Табалдиев К.Ш., Бозер Р. Археологические исследования в Алайской долине // Ош и Фергана: археология, новое время, культурогенез, этногенез. –Выпуск 4. – Бишкек, 2000. С. 87-93.
Табалдиев К.Ш. Курганы средневековых кочевых племен Тянь-Шаня. – Бишкек, 1996. – 256 б.; Табалдыев Кубат Шакиевич. Древние памятники Тянь-Шаня. - Бишкек: V.R.S. Company, Университет Центральной Азии, 2011. - 320 стр. - ISBN 978-9967-26-422-9.
Жумабаев Б. М. Русские экспедиции на Памир и Алай во второй половине XIX – начале XX вв. - LAP Lambert Academic Publishing, 2012. - ISBN-10: 3659249408; ISBN-13: 978-3659249402. – 188 с.; Жумабаев Б. М. Южный Кыргызстан глазами российских путешественников (вторая половина XIX - нач. XX вв.) / Отв. ред. член-корр НАН КР, проф. К. У. Усенбаев; ред. В. Я. Галицкий. – Бишкек: Гос. дирекция «Ош-3000» при Правительстве КР, 1999. – 133 с. – (Посвящается 3000-летию города Ош). - ISBN 9967-20-078-2
Урстанбеков Б.У., Чороев Т.К. Кыргыз тарыхы: Кыскача энциклопедиялык сөздүк. — Фрунзе: Кыргыз Совет Энциклопедиясынын Башкы редакциясы. 1990. — 288 бет. — (История Киргизии: Краткий энциклопедический словарь). — (В со-авторстве с кандидатом исторических наук, доцентом Бейше Урстанбековым). — (ISBN 5-89750-028-2.
Тургуналы Т., Асаналиев К., Керимбаев М., Чоротегин Т.К. Кыргыз Жумуриятынын Конституциясынын долбоору: Альтернативдик долбоор. Проект Конституции Республики Кыргызстан: Альтернативный проект. — Бишкек, 1992. — (Авторы: Т.Тургуналы, К.Асаналиев, М.Керимбаев, Т.Чоротегин.
Чоротегин Т. К. Этнические ситуации в тюркских регионах Центральной Азии домонгольского времени: По мусульманским источникам IX—XIII вв. Бишкек: Фонд «Сорос-Кыргызстан», 1995. — 208 с. (Научный редактор Б. А. Ахмедов).; Чоротегин Тынчтыкбек Кадырмамбет уулу. Махмуд Кашгари Барсканинин «Дивану лугати т-түрк» эмгеги түрк элдеринин тарыхы боюнча көөнөргүс булак: Илимий басылыш / Редколлегия: К. С. Молдокасымов (төрага), ж.б.; илимий редакторлор профессор Т. Өмүрбеков, доцент К. С. Молдокасымов. – Бишкек: “Турар” басмасы, 2017. - 376 б., сүрөт, карта. – “Мурас” фонду. [“Тарых жана мурас” түрмөгү]. - “Кыргыз Тарых Коому” эл аралык коомдук бирикмеси. - ISBN – 978-9967-15-701-9. (Труд Махмуда Кашгари Барскани «Дивану лугати т-түрк» - неиссякаемый источник по истории тюркских народов: Научное издание ); Чоротегин Т. К. Махмуд Кашгари (Барскани) жана анын «Дивану лугати-т-турк» сөз жыйнагы: (1072—1077). Жооптуу редактор Өмүркул Караев. — Бишкек: Кыргызстан, 1997. — 169 бет, сүрөт, карта. — (ISBN 5-655-01222-7) (Махмуд Кашгари (Барскани) и его словарь «Дивану лугати-т-турк» (1072—1077) / Ответственный редактор Омуркул Караев).
Чоротегин Т. К. Очерки истории кыргызов и Кыргызстана: (С древнейших времен до конца XVIII века) // Кыргызы: 14-ти томник. 11-й том. Источники, история, этнография, культура, фольклор / Составители: Кенеш Жусупов, Каныбек Иманалиев; редакторы Темир Асанов, Рыскул Жолдошов. — Бишкек: Бийиктик, 2011. — ISBN 978-9967-13-792-9. — С. 157—195.
Чоротегин Т. К. Краткий курс по изучению арабской графики современных кыргызов КНР: Учебное пособие для студентов-историков / Отв. ред. проф. Т. Н. Омурбеков. — Бишкек: Кырнацуниверситет, 2002. — 22 с. — ISBN 9967-403-49-7. - URL: http://bizdin.kg/книга/краткий-курс-по-изучению-арабской-графики-современных-кыргызов-кнр/
Чоротегин Т. К. Учебники по истории кыргызов и Кыргызстана для 6-8 классов средних школ (Бишкек, 1996—2009). (в нескольких изданиях; в соавторстве с профессором Т. Н. Омурбековым).; Өмүрбеков Т.Н., Чоротегин Т.К. Кыргыздардын жана Кыргызстандын жаңы доордогу тарыхы: (XVII - XX кк. башы): Орто мектептердин окуучулары үчүн кошумча сынак окуу куралы / Жооптуу редакторлору К.Үсөнбаев, А.Асанканов. — Бишкек: «Кыргызстан» басмасы, 1995. — 187 б. - ISBN 5-655-01032-1.
Чоротегин Т. К., Молдокасымов К.С. Кыргыздардын жана Кыргызстандын кыскача тарыхы: (Байыркы замандан тартып бүгүнкү күнгө чейин): Тарыхты окуп үйрөнүүчүлөр үчүн. — Бишкек, 2000. — (Краткая история кыргызов и Кыргызстана. На кыргызском языке). (Со-автор кандидат исторических наук Кыяс Сатарович Молдокасымов). (ISBN 99-67-00-001-5). — 160 стр.
Чоротегин Т., Осмонов Ө., Өмүрбеков Т., Нурунбетов Б. Байыркы дүйнө тарыхы: Орто мектептин 6-классы үчүн окуу китеби. - Бишкек: "Шам" басмасы, 2005. - 256 б., карталар. - ISBN 9967-10-228-4.
Өмүрбеков Т.Н. Эл башылар, эрендер жана эл тарыхы: (Тарыхий очерктер). - Бишкек: Макспринт, 2014. - 228 бет. - "Тарых жана мурас" түрмөгү. - ISBN 978-9967-12-386-1.; мүрбеков Т.Н. Улуу инсандардын Кыргызстандын тарыхындагы ролу жана орду: (19-к. ортосу – 20-к. башы). – Бишкек: Бийиктик, 2003. – 288 бет. – ISBN 9967-13-064-3. ;Өмүрбеков Т.Н. Атаке баатыр баяны ( Тарыхий очерк). - Б.: Бийиктик, 2005. 10 б.т.;Өмүрбеков Т.Н. Боромбай (Тарыхий очерк). - Б.: АРХИ, 2003. 4 б.т.; Өмүрбеков Т.Н. Жантай жана Жангарач (Тарыхий очерк). - Б., 2006. 7б.т.; Омурбеков Т.Н. Эпос «Манас» и взаимосвязи кыргызов с соседними народами // Эпос "Манас" как историко-этнографический источник. Тезисы международного научного симпозиума, посвященного 1000-летию эпоса "Манас". - Бишкек, 1995. - С. 62-64.; Өмүрбектегин Т.Н., Чоротегин Т.К. Түндүк Кыргызстандын Орусияга каратылышы. - Бишкек: "Учкун" концерни, 1992. - 24 бет.; Өмүрбеков Т.Н., Чороев Т.К. 1916-ж. көтөрүлүшкө кимдер катышкан // Кыргыз маданияты. - 1991. - 9-май. Өмүрбеков Т.Н. 1916-жыл: Азаттык көтөрүлүшү. 1916-жылкы улуттук боштондук көтөрүлүшүнүн 95 жылдыгына арналган илимий конф. материалдары. - Б., 2011. - Б. 308-309. ; Өмүрбеков Т.Н. Кыргызстандагы 1916-жылкы көтөрүлүш: Өбөлгөлөрү, очоктору жана тарыхый мааниси // 100-летие национально-освободит. восстания 1916 года: Историческая память и современное значение . - Б.: БГУ, 2016. - С. 35-51.
Омурбеков Т.Н. Участие народностей Семиречья в национально-освободительном движении в начале XX в. (1900-1917 гг.): Дисс. на соискание уч. степ. канд. ист. наук. - Алма-Ата, 1986. - 218 с.
Осмонов О.Дж. История Кыргызстана (с древнейших времен до наших дней). Учебник для вузов. 6 издание. – Бишкек, 2016 (русск.) 632 с.; Осмонов Ө.Ж. Кыргызстан тарыхы (эн байыркы доордон азыркы мезгилге чейин). Жогорку окуу жайлары үчүн окуу китеби. – Бишкек, 2016. 604 б. ; Осмонов Ө.Ж. Кыргызстан тарыхы (Байыркы доордон азыркы мезгилге чейин) экзамендик 100 суроого жооп. Экспресс-справочник. –– Толукталып 17-басылышы. - Бишкек, 2017. 404 с.;Осмонов О.Дж. История Кыргызстана (С древнейших времен до наших дней) 100 экзаменационных ответов. 16-ое изданиеЭкспресс-справочник. – Бишкек, 2017. 380 с.;OsmonovO.J., TurdalievaCh.J.A History of Kyrgyzstan (From Stone Age to the Present): School and university textbook. – 2nd Edition. – Bishkek, 2016. – 472 p.;Осмонов Ө.Ж. ж.б. “Тарых” Орто мектеп. 5-кл. үчүн сынакка коюлган окуу китеби - Б., “Билим - компьютер”, 2017, - 196 б.;Осмонов Ө.Ж. ж.б. “Тарых” Орто мектеп. 6-кл. үчүн сынакка коюлган окуу китеби - Б., “Билим - компьютер”, 2017, - 200б.;Осмонов Ө.Ж. ж.б. “Адам жана коом” Орто мектеп. үчүн сынакка коюлган окуу китеби - Б., “Билим - компьютер”, 2017, - 144 б.;Осмонов Ө.Ж. ж.б. “Адам жана коом” 6-кл. Орто мектеп. үчүн сынакка коюлган окуу китеби - Б., “Билим - компьютер”, 2017, - 144 б.;Осмонов Ө.Ж. ж.б. “Адам жана коом” 5-кл. Орто мектеп. үчүн сынакка коюлган окуу китеби - Б., “Билим - компьютер”, 2017, - 136 б.;Осмонов Ө.Ж. “Орто кылымдар тарыхы” 7 – класс үчүн окуу китеби. Оңдолуп. 2 – басылышы. – Б.; 2016. – 256 б; Осмонов Ө.Ж. Кыргызстан: Энциклопедия 8 – том – Б., 2016. “Тарых” бөлүмү 216 б.;Осмонов О.Дж. Кыргызстан: Энциклопедия: 9 – том – Б., 2016. Раздель “История”. стр.246.; Осмонов Ө.Ж. Кыргызстан тарыхы боюнча окуу программалары, 5 – 11 – кл.: 9-басылышы 2016ж. Көлөмү 3п.л.; Осмонов Ө.Ж. Жалпы билим берүүчү уюмдар (мектеп, гимназия, лицей) үчүн. Кайра редакцияланып, 9 – бас. / жетекчиси Ө.Ж.Осмонов. – Б., 2016. кырг, орус тилдеринде – 102 б.; Осмонов Ө.Ж. Дүйнө тарыхы боюнча окуу программалары, 5 – 11 – кл.: Жалпы билим берүүчү уюмдар (мектеп, гимназия, лицей) үчүн. Кайра редакцияланып, 9 – бас / жетекчиси Ө.Ж.Осмонов – Б., 2016. кырг. орус тилдеринде – 90 б.
Mokrynin V., and V. Ploskikh. Kyrgyzdardyn jana Kyrgyzstandyn taryhy (sovettik doorgo cheyinki mezgil) Bishkek: Ilim, Tabylga. 2003. 200 b.
Moldokasymov K. Shabdandyn petitsiyasy. In Shabdan Baatyr. 1992. 103–112.; Üsönbaev K. Shabdan Baatyr. In Shabdan Baatyr. 1992), 145–150.; Jakypbekov J. Shabdandyn taryhtagy ordu jönündö söz In Shabdan Baatyr 1992. 51–54.; Jusupov K. Shabdan Baatyr. Bishkek: Uchkun. 1992.176 p.
Otorbaev K. I.R. Razzakov and development of populist economy in Kyrgyz SSR. (1945 1961 yy.). 2000. 8–11.; Djunushaliev Dj. I.R.Razzakov and development of science in Kyrgyzstan. 2000. 16–18. Attokurov S. Iskhak Razzak uulu and production.2000.18–22.; Askarov T. Razzakov and development of culture in Kyrgyzstan. 2000. 23–25.
Doronbekova R.,V.Mokrynin, and V.Ploskix. Kyrgyzdardyn jana Kyrgyzstandyn taryhy (sovettik doorgo cheyinki mezgil). 1993.. Bishkek: Ilim, Tabylga. 200p.
Asankanov A. A. O. Dj. Osmonov. History of Kyrgyzstan: From ancient times to the present. 2002.Bishkek: Kyrgyz State Pedagogical University. 576 p.
Voropaeva V. A. Ploskix V.M. Textbook on history of Kyrgyzstan. Bishkek: Raritet-Info. 2004.309p.
Chotonov U. Kyrgyzstan in the 20th century. Bishkek: Kyrgyzstan.1998. 344p.
Tabyshalieva A. Historical Studies in Kyrgyzstan 1917–2000. Asian Research Trends, no. 2001. 11:1–13.
Tchoroev T. K. Historiography of Post-Soviet Kyrgyzstan. International Journal of Middle East Studies, 2002. no. 34:351–374.
Djumanaliev T.D. Problems and perspectives of the Kyrgyz historiography. Kyrgyzstan Taryhynyn Maseleleri, 2006.no. 1:7–10.
Article Statistics
Copyright License
Copyright (c) 2022 Samandar Salimov

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.