Мазкур мақолада Ўзбекистон Республикасида аҳолини ижтимоий ҳимоя қилишнинг ташкилий-ҳуқуқий механизми: назария ва амалиёт масалалари ёритиб берилади.

Mazkur maqolada mustaqillik yillarida O‘zbekistonda xotin-qizlarning huquqlarini himoya qilish, onalik va bolalikni muhofaza etish, sog‘lom oilani shakllantirish hamda ijtimoiy sheriklik mexanizmlarini rivojlantirish borasida amalga oshirilgan ishlar tahlil qilinadi. Unda davlat siyosatida ayollarning o‘rni va maqomini yuksaltirish ustuvor yo‘nalish sifatida belgilanganligi, jumladan “Ijtimoiy sheriklik to‘g‘risida”gi qonun asosiy huquqiy baza sifatida muhokama qilinadi.

Ushbu maqolada jamiyatning ma’naviy sohasidagi simmetrik va asimmetrik jihatlar ijtimoiy falsafiy jihatdan tahlil etilgan. Natijada, ma’naviy  taraqqiyotda simmetriya - inson va jamiyat o‘rtasidagi o‘zaro hurmat, shaxsiy va umumiy manfaatlar uyg‘unligi, qadriyatlar birligi, axloqiy me’yorlarning keng qamrovliligi, ruhiy osoyishtalik sifatida, asimmetriya esa ma’naviy rivojlanish jarayonida qarama-qarshiliklar, nomutanosibliklar sababli yangidan-yangi qadriyatlar hamda madaniyat shakllarining paydo bo‘lishiga sabab bo’luvchi omil ekanligi asoslab berilgan. Shuningdek, ma’naviy simmetriya va asimmetriyaning birligini ta’minlash jamiyatni rivojlantirishning asosiy mexanizmi ekanligi asoslangan.

O‘zbekistonning mustaqillik yillaridagi eng muhim yutug‘i – bu barqarorlik va xavfsizlik, millatlararo va diniy bag‘rikenglikdir. O‘zbekistonning etnopolitikasida barcha etnik guruhlar uchun o‘zini rivojlantirish va namoyon etish, madaniy hamda lingvistik o‘ziga xoslikni saqlash, ma’naviy va intellektual salohiyatini to‘liq ro‘yobga chiqarish imkoniyatlarini ta’minlashga alohida e’tibor qaratiladi. Mustaqillik yillarida 157 ta Milliy madaniy markazlarning (MMM) tashkil etilishi konstitutsiyaviy tenglik prinsiplari amalda ro‘yobga chiqayotganining isbotidir.

Ushbu markazlar orasida Qirg‘iz madaniy-ma’rifiy markazi alohida o‘ringa ega bo‘lib, u o‘zining hududiy bo‘limlari faoliyatini Andijon, Farg‘ona, Namangan, Jizzax va Sirdaryo viloyatlarida muvofiqlashtirib boradi. Markazning asosiy vazifalari – qirg‘iz xalqining noyob ma’naviy boyligi, madaniy merosi, urf-odatlari, an’analari, tili, tarixi va milliy o‘ziga xosligini saqlab qolish hamda ularni kelajak avlodlarga yetkazishdan iborat. Markaz tomonidan turli tanlovlar, O‘zbekiston va Qirg‘izistonning taniqli fan va madaniyat namoyandalari bilan uchrashuvlar, kitob taqdimotlari, o‘zbek-qirg‘iz do‘stligini mustahkamlashga bag‘ishlangan kechalar tashkil etiladi.

Xulosa qilib aytganda, O‘zbekistonda yashayotgan qirg‘izlar ushbu yurtni o‘z vatanlari deb bilishadi. Mustaqillik yillarida ularga, boshqa xalqlar singari, o‘zlarini namoyon etish uchun keng imkoniyatlar yaratildi. Natijada, ular urf-odatlari va an’analarini, milliy bayramlari va marosimlarini tikladilar. Bundan tashqari, markazning faol ishtirokchilari Qirg‘iziston va O‘zbekiston o‘rtasidagi siyosiy va iqtisodiy aloqalarni mustahkamlashga hissa qo‘shib, xalq diplomatiyasining o‘ziga xos ko‘prigiga aylanishgan.

Мақолада  Шарқ мутафаккирларнинг ижтимоий зиддиятларининг мазмун-моҳияти ва уларнинг тарихий ўзгарувчан характери таснифлари, ижтимоий зиддиятлар ҳақидаги тарихий-ижтимоий қарашлар эволюцияси атрофлича таҳлил қилинган.

Maqolada idrokning mohiyati va uning dunyoni bilishdagi ahamiyati falsafiy hamda psixologik nuqtayi nazardan chuqur tahlil qilingan. Antik davr mutafakkirlari Platon va Aristotelning qarashlaridan tortib, Yevropa faylasuflari Dekart, Kant va Gegelning ta’limotlari hamda Sharq allomalari, xususan Forobiy, Ibn Sino, G‘azzoliy, Beruniy va Navoiy kabi mutafakkirlarning fikrlari keng qamrovda yoritiladi. Shuningdek, idrok tushunchasiga berilgan ta’riflar qiyosiy ko‘rib chiqilib, uning sezgi, tafakkur va ong faoliyati bilan bog‘liqligi ochib beriladi. Psixologik va neyropsixologik yondashuvlarda idrokning qaror qabul qilish, diqqatni jamlash, ijtimoiy moslashuv va axborotni tanqidiy tahlil qilishdagi ahamiyati tahlil qilinadi. Qolaversa, idrok shaxs va jamiyat hayotida, xususan yoshlar ongining shakllanishida qanday rol o‘ynashi misollar orqali yoritilib, bugungi globallashuv va raqamli media sharoitida uning yangi qirralari ko‘rsatib beriladi.

Ushbu maqolada Abdurahmon Sayyoh (Abdurahmon Toshkandiy)ning ijtimoiy-axloqiy qarashlari hamda uning muharrirlik faoliyati tahlil qilinadi. Xususan, “Al-Isloh” jurnalidagi diniy-huquqiy masalalarga oid savol-javoblar, oilaviy munosabatlar, muomala odobi va ijtimoiy-iqtisodiy muammolarni yoritishdagi faoliyati yoritilgan. Shuningdek, muallifning “Me’yor ul-axloq” asaridagi axloqiy tamoyillar hamda jadidlar davri ta’lim-tarbiyadagi o‘rni ilmiy asosda tadqiq etilgan.

Falsafa va matematika insoniyat tafakkurining eng qadimiy va asosiy poydevorlaridan biridir. Ularning ildizlari qadimgi Sharq va Yunoniston madaniyatiga borib taqaladi. Har ikkisi ham insonning olamni anglash, tartib va qonuniyatlarni izlash, hayotning mohiyatini tushunishga intilishidan kelib chiqqan. Falsafaning yoshlar dunyoqarashidagi o‘rni. Falsafa qadimdan insoniyat tafakkurining yo‘nalishini belgilab kelmoqda. U Tanqidiy tafakkurni shakllan-tiradi.

Maqolada bugungi kunda respublikada ilmiy va pedagogik kadrlar yetishtirishda muhim o‘rin tutayotgan yirik oliy o‘quv yurtlaridan biri – Samarqand davlat universitetining  tashkil topishi va uning XX asrning 20–30 yillardagi faoliyati bilan bog‘liq masalalar hususida so‘z yuritiladi.  Shuningdek, mavzuga tegishli arxiv hujjatlari va davriy matbuot materiallari tahlili asosida o‘rganilayotgan davr siyosiy jarayonlarining  respublikadagi tarixiy bilimlar rivojiga ta’siri ham ko‘rsatib beriladi.  

Ushbu maqolada ma’rifatli jamiyat sharoitida gender tengligi va oilaviy totuvlikni ta’minlash masalalari keng yoritilgan. Gender tengligi — erkaklar va ayollarning siyosiy, huquqiy, ijtimoiy hamda iqtisodiy sohalarda teng imkoniyatlarga ega bo‘lishini, oilaviy totuvlik esa jamiyat barqarorligi va farzand tarbiyasidagi muhim omil sifatida ko‘riladi. Tadqiqotda BMT, UNESCO, XMT, Jahon banki kabi xalqaro tashkilotlar hamda Amartya Sen, Nancy Fraser, Judith Butler kabi olimlarning ilmiy qarashlari tahlil qilingan. Shuningdek, O‘zbekistonda so‘nggi yillarda amalga oshirilayotgan islohotlar, xususan, 2019-yilda qabul qilingan “Xotin-qizlar va erkaklar uchun teng huquq va imkoniyatlar kafolatlari to‘g‘risida”gi Qonunning ahamiyati ko‘rsatib o‘tilgan. Xorijiy tajriba asosida gender tenglikni ta’lim dasturlariga kiritish, ayollarning mehnat bozorida faol ishtirokini kengaytirish, huquqiy bo‘shliqlarni bartaraf etish va oilaviy biznesni rivojlantirish zarurligi ta’kidlanadi. Shu bilan birga, NNTlar, fuqarolik jamiyati institutlari va davlat siyosati o‘rtasidagi hamkorlik orqali oilaviy totuvlikni mustahkamlash mexanizmlari ko‘rsatib berilgan. Xulosa sifatida, gender tengligi va oilaviy barqarorlik ijtimoiy taraqqiyotning muhim sharti ekanligi asoslab berilgan.

Maqolada qadimgi Sharq ijtimoiy-falsafiy tafakkuri tarixida diniy bag‘rikenglik va vijdon erkinligi g‘oyalarining shakllanish jarayoni va ularning bosqichma-bosqich rivojlanishi tahlil etiladi. Misr, Mesopotamiya, Hind va Xitoy kabi qadimiy sivilizatsiyalarda shakllangan diniy qarashlar, ular asosida jamiyat hayotida totuvlik va barqarorlikni ta’minlashga qaratilgan g‘oyalar ilmiy asosda yoritiladi. Hinduizm, buddizm va konfutsiychilikda insonning ruhiy-ma’naviy erkinligi, e’tiqod tanlash huquqi hamda bag‘rikenglik tamoyillari tahlil qilinadi. Shuningdek, qadimgi Sharq mutafakkirlarining diniy erkinlik va axloqiy qadriyatlar haqidagi qarashlari ijtimoiy hamjihatlikni mustahkamlashdagi o‘rni bilan izohlanadi. Maqolada ushbu g‘oyalarning keyingi davr falsafiy qarashlari uchun nazariy asos yaratgani hamda zamonaviy diniy bag‘rikenglik konsepsiyalarining shakllanishiga ta’siri ko‘rsatib beriladi. Shu tariqa, qadimgi Sharq tafakkurida diniy totuvlik g‘oyalari insoniyat ma’naviy merosining muhim qatlami sifatida tahlil qilinadi.

Ushbu maqolada Muhammad Ali Jinnaning Sharq va G‘arb madaniyatlararo muloqoti kontekstidagi ijtimoiy-falsafiy qarashlari ko‘rib chiqiladi. Muallif Jinna ham musulmon qadriyatlariga, ham G‘arb falsafiy-huquqiy merosiga tayanib, madaniyatlarning o‘zaro ta’siri bo‘yicha o‘z konsepsiyasini ishlab chiqqaniga e’tibor qaratadi. Jinning an’ana va modernizatsiya o‘rtasidagi uyg‘unlikka intilishi, bag‘rikenglik va turli madaniyatlarni hurmat qilishga alohida e’tibor qaratilgan. Muallifning ko‘rsatishicha, Jinning qarashlari zamonaviy falsafiy komparativistika va madaniyatlararo falsafa uchun, ayniqsa, XXI asrning global muammolari sharoitida dolzarb bo‘lib qolmoqda.

Maqola migratsiya jarayonlarining jamiyatlarda qadriyatlar tizimiga ko‘rsatgan kompleks ta’sirini ilmiy nuqtai nazardan tahlil qiladi. Migratsiya — bu nafaqat demografik yoki iqtisodiy hodisa, balki ijtimoiy ong, normativ paradigma va madaniy identitetning tubdan qayta qurilishiga olib keluvchi ko‘p qatlamli jarayondir.

Ushbu maqolada sun’iy intellekt fenomenining shaxs dunyoqarashi shakllanishiga ijtimoiy-falsafiy ta’siri tahlil qilinadi. Raqamli jamiyat va texnologik taraqqiyot sharoitida yosh avlod tafakkuri, qadriyatlari hamda ijtimoiy ongida yuz berayotgan o‘zgarishlar ko‘rib chiqiladi. Sun’iy intellektning ijobiy va salbiy jihatlari, shuningdek milliy va umuminsoniy qadriyatlar o‘rtasidagi dialektik muvozanatni ta’minlash zaruriyati asoslanadi.

Илмий мақолада глобаллашув шароитда жамиятни ривожлантиришнинг муқобил йўлларини топишда фалсафий таълим ва тарбиянинг ўрни, унинг мамлакатимиз таълим ва тарбия тизимини демократик тарзда ислоҳ қилишнинг методологик аҳамияти, шунингдек жамиятни барқарор ривожлантириш концепциясини такомиллаштиришда, унинг объект ва субъектлари ўртасидаги боғланишларнинг кўп ўлчовли эканлигини тадқиқ қилиш зарурлиги ҳақида.

Ushbu maqolada milliy qadriyatlarning ahamiyati va ular asosida oilada shaxsning ijtimoiy mas’uliyatini shakllantirish masalalari tahlil qilinadi. Milliy an’analar, urf-odatlar, oilaviy munosabatlar va ma’naviy tarbiya orqali shaxsning jamiyat oldidagi burchni anglash, mehnatsevarlik, yuksak ma’naviyat kabi fazilatlarni shakllantirish muhimligi ko‘rsatiladi. Shuningdek, oiladagi tarbiya jarayonida milliy qadriyatlarning samarali qo‘llanilishi orqali barkamol avlodni tarbiyalashdagi o‘rniga e’tibor qaratilgan. Ilmiy asoslangan yondashuvlar va amaliyotdan olingan misollar orqali bu jarayonning samaradorligi yoritilgan.

Ушбу мақолада ёшлар ўртасида содир бўлаётган кибержиноятларнинг тавсифи, энг янги ахборот технологияларидан фойдаланган холда содир этилган турли жиноятлар учун жиноий  тақиб ва жавобгарликни такомилаштириш, шуниндек, кибержиноятчиликка қарши курашнинг холати ва ривожланиш истиқболларига бағишланган.

Oʻrta Osiyo hududida yashagan koʻchmanchi qabilalarga tegishli manzilgohlarning vujudga kelishi va mavjudligi davrini oʻrganish oʻtroq aholi bilan bilan solistirganda biroz farqlanadi. Mintaqaning tarkibiy qismi sifatida Shimoliy Baqtriyada bu borada koʻp yillik yirik oʻrganishlar mavjud. Ushbu hudud geografik xususiyatlaridan kelib chiqib yana bir nechtadan guruhlarga ajratiladi. Maqola Shimoliy Baqtriya koʻchmanchi qabilalari manzilgohlarini oʻrganilishi va fanda hozirgi tasnifi, ahamiyati haqida.

Ushbu maqolada O‘zbekiston Respublikasida jurnalistik tergovning jamoatchilik nazorati tizimidagi o‘rni, uning normativ-huquqiy asoslari va institutsional mexanizmlari, shuningdek, mustaqillik yillarida qabul qilingan qonun va qarorlar ko‘rib chiqiladi. Ilmiy asosda ommaviy axborot vositalarining huquqiy maqomi va ularning fuqarolik jamiyatini mustahkamlashdagi ahamiyati tahlil qilinadi. Shuningdek, jurnalistik tergovning shaffoflikni ta’minlash, korrupsiyaga qarshi kurashish, davlat organlari faoliyatining ochiqligini oshirish va fuqarolarning huquq hamda manfaatlarini himoya qilishdagi roli alohida yoritilgan.

Мақолада фуқаролик процессларида прокурор иштироқининг аҳамияти, унинг ҳуқуқий асослари ва амалий жиҳатлари таҳлил қилинган. Ўзбекистон Республикаси Конституцияси, “Прокуратура тўғрисида”ги қонун ва бошқа меъёрий ҳужжатлар асосида прокурорнинг вазифа ва ваколатлари очиб берилган. Шунингдек, прокурор назоратининг мазмун-моҳияти, илмий-назарий қарашлар ва суд амалиётидаги ўрни ёритилган. Фуқаролик ишларида прокурор иштирокининг қонун устуворлигини таъминлаш, ҳуқуқ ва эркинликларни ҳимоя қилиш, жамият ҳамда давлат манфаатларини кафолатлашдаги роли мисоллар ва статистик маълумотлар асосида кўрсатилган. Мақола якунида прокуратура фаолиятини янада самарали ташкил этиш ва айрим соҳаларда (экология, атроф-муҳит муҳофазаси, мулкий низолар) прокурор ваколатларини кенгайтириш бўйича таклифлар берилган.

Mazkur maqolada bitim va shartnomalarni farqlashning o‘ziga хos jihatlari yoritilib, bitimlar  shaхslar o‘rtasidagi fuqarolik huquq va burchlarni bеlgilash, o‘zgartirish va bеkor qilishga qaratilgan harakatlar natijasida yuzaga kеlishini, ularning huquqiy maqomi fuqarolik huquqi, хususiy huquqning asosiy institutlaridan biri hisoblanishi hamda uning o‘ziga хos jihatlari huquqiy manbalarga asoslangan holda yoritilgan. Shuningdеk, bitim boshqa yuridik faktlardan muayyan bir huquqiy oqibat tug‘dirishi, uning vositasida huquqiy natijaga erishilishi bilan farqlanashi misollar bilan yoritilgan.

Mazkur maqolada Sovuq urush davrining xorijiy tarixshunoslikda qanday tadqiq etilgani keng qamrovda va chuqur tahlil qilinadi. Tadqiqotda turli tarixiy maktablarning nazariy-uslubiy yondashuvlari, bahslari va ilmiy qarashlari kengaytirilgan holda yoritiladi. AQSh va G‘arbiy Yevropa tarixchilari tomonidan turli davrlarda ilgari surilgan an’anaviy, revizionist, post-revizionist va yangi tarixiy yondashuvlar kengroq tahlil qilinib, ularning ilmiy hamda mafkuraviy xususiyatlari qiyosiy tarzda ko‘rsatib beriladi. Shuningdek, zamonaviy global tarix konsepsiyasi doirasida Sovuq urush tarixining qayta talqini, yangi metodologik yondashuvlar, zamonaviy ilmiy paradigmalardagi o‘zgarishlar hamda bugungi kun tadqiqotlaridagi asosiy tendensiyalar batafsil muhokama qilinadi.

Mazkur maqolada nogironligi bo‘lgan yoshlar  faolligini ortib borishi ijtimoiy taraqqiyot zarurati sifatida tahlil etilgan. Shuningdek, nogironligi bo‘lgan yoshlar ijtimoiylashuvida fuqarolik jamiyati  institutlarining roli haqida  haqida fikr yuritilgan.

Ушбу мақолада Абу Бакр Ҳаддоднинг “ал-Жавҳарату-н-наййира” асаридаги манбалар таҳлил қилиниб, фиқҳий ёндашув услуби илмий асосда ўрганилган. Муаллиф ушбу асарда 70 дан ортиқ турли асарлардан ва 60 дан зиёд машҳур фақиҳ ва уламолардан фойдаланган. Асарда ҳанафий фиқҳига оид асосий манбалар билан бир қаторда бошқа мазҳабларга мансуб олимларнинг фикрлари ҳам келтирилади. Бу эса асарнинг фиқҳий ва методологик аҳамиятини янада оширади. Тадқиқотда асосий эътибор асарда энг кўп мурожаат қилинган манбаларни аниқлаш, уларнинг иқтибослар сони ва мавзу бўйича тақсимотини таҳлил қилишга қаратилган. Шунингдек, муаллифнинг қиёсий фиқҳга бўлган муносабати, далил келтириш услуби ва манба танлаш мезонлари ҳам кўриб чиқилади. Тадқиқот натижасида асарнинг энциклопедик қиймати ва услубий хусусиятлари аниқлаб берилди.

Ушбу мақола қадимги даврлардан ўрта асрларгача бўлган даврда ногиронлиги бўлган шахслар ҳуқуқларининг шаклланиши ва уларга бўлган муносабатнинг тарихий, маданий ҳамда диний асосларини таҳлил қилади. Тадқиқотда Месопотамия, Миср, Юнонистон, Рим, Хитой, шунингдек, Ислом ва Христиан дунёси мисолида ногиронларга нисбатан мавжуд бўлган ижтимоий-сиёсий ва ҳуқуқий ёндашувлар ўрганилган. Муаллиф қадимги ва ўрта аср жамиятларида ногиронларга нисбатан қарашларнинг ўхшаш ва фарқли жиҳатларини солиштириб, диний эътиқодлар, маданий қадриятлар ва иқтисодий омилларнинг мураккаб ўзаро таъсирини ёритади. Мақолада тарихий тажрибалар ногиронлар ҳуқуқларининг кейинги ривожланишига қандай таъсир қилгани ҳам таҳлил қилинган.

Ushbu maqolada muallif siyosiy partiyalarni ta’riflashga doir bir qator nazariy yondashuvlarni tahlil qilgan. Siyosiy partiyalar demokratiya va  fuqarolik jamiyati rivojida muhim o‘rin tutadi, ammo ularning ta’rifi bo‘yicha bir xil fikr yo‘q. Maqolada klassik nazariyalar (masalan, G‘arbiy Yevropa va MDH olimlarining yondashuvlari), funksional, elektoral, mafkuraviy  yondashuvlari ko‘rib chiqiladi. Har bir yondashuvning afzalliklari va kamchiliklari tahlil etiladi, shuningdek, O‘zbekiston konteksida qo‘llanilishi muhokama qilinadi. Natijada, muallif shaxsiy yondashuv taklif etiadi, bu yondashuv partiyalarni jamiyatning siyosiy tuzilishi sifatida ko‘rishga asoslanadi.

Мақолада Турк давлатлари ташкилоти (ТДТ) доирасида таълим соҳасидаги ҳамкорлик таҳлил қилинади, жумладан, институционал механизмлар ва «Турк дунёси кўзи – 2040», «2025-2026 йиллар стратегияси» каби стратегик йўналишларга ҳамда таълим вазирлари йиғилишлари қарорларига алоҳида эътибор қаратилади. «Турк дунёси харитаси»да белгиланган қимматлик-норматив кўрсатмаларга ва ТДТ доирасида таълим интеграциясининг амалий ўлчамларига ҳам алоҳида эътибор берилган. Асосий ташаббуслар қаторида «Орхон алмашинув дастури» (Орхон жараёни) орқали академик мобиллик, «дўст мактаблар» модели, аль-Хорезмий номидаги Турк ёшлар олимпиадаси, «Умумий турк тарихи», «Умумий турк адабиёти», «Умумий турк географияси» мактаб дарсликларини тайёрлаш, рақамли тил дастури (Big Turkic Language Model) ҳамда таълимда Турк академиясининг роли кўриб чиқилган. Ўзбекистон интеграция жараёнларининг асосий ташаббускорларидан бири сифатида алоҳида таъкидланган: таълимни рақамлаштириш, олимпиадаларни мувофиқлаштириш, таълим материалларини ишлаб чиқиш ва «Орхон жараёни»да ҳамкорлик тармоғини кенгайтириш. Турк университетлари иттифоқи (ТУРКУНИБ) ва Халқаро турк маданияти ташкилоти (ТЮРКСОЙ)нинг турк давлатлари учун ягона таълим майдонини шакллантиришга қўшган ҳиссаси қайд этилган.

Maqolada Toshkent shahri misolida O‘zbekiston rivojlanishining demografik ko‘rsatkichlariga statistik tahlil berilgan.

Ushbu maqolada olim Mamajon Rahmonovning tadqiqodchilik faoliyati davomida o‘zbek miliy teatr san’atining, paydo bo‘lish tarixidan boshlab, to shu kungacha bo‘lgan taraqiyot bosqichlarini o‘rganib, o‘z ijodida chop etilgan adabiyotlar va maqolalarining o‘rganib, tahlil qilingani yoritilgan. Mamajon Raxmonovning teatrshunoslik sohasini yorituvchi kitoblari mazmuni qanchalik boy bo‘lsa u tomondan yozilgan maqolalar ham shu qadar noyobdir. Teatr san’atining rivoji hamda teatr tanqidchiligi hususida yozilgan turkum maqolalari bilan respublikamizning bir qancha gazeta va jurnallarida faol ishtirok etib keladi. Uning yozgan har bir maqola va monografiyalarida teatr sohasida olib borilayotgan qator yangiliklar bilan olib borilgan ilmiy-amaliy faoliyati yoritilgan.

Mazkur maqolada musiqa va falsafa uyg‘unligining yoshlar ongidagi estetik did va go‘zallik tushunchasini shakllantirishdagi o‘rni ilmiy-nazariy jihatdan tahlil qilinadi. Muallif musiqaning tuyg‘ular orqali inson qalbiga ta’sir qilishi va falsafaning tafakkur orqali anglash jarayoniga kirib borishi orqali estetik ong, ma’naviy uyg‘unlik va go‘zallikni idrok etish muammolarini yoritadi. Shuningdek, musiqa darslarida falsafiy yondashuvlardan foydalanishning pedagogik samaradorligi haqida amaliy takliflar beriladi.

Maqolada xalqaro huquq tarixi kontekstida fuqarolik jamiyati institutlarining paydo bo'lishi va evolyutsiyasi bosqichlari ko'rib chiqiladi. Ushbu institutlarni shakllantirishning asosiy tarixiy shartlari, jamoat birlashmalarining dastlabki shakllaridan boshlab xalqaro maydonda faoliyat yuritayotgan zamonaviy nodavlat tashkilotlariga qadar tahlil qilindi. Xalqaro shartnomalar, deklaratsiyalar va rezolyutsiyalarning fuqarolik jamiyatini global miqyosda rivojlantirish va institutsionalizatsiya qilishga ta'siriga alohida e'tibor qaratilgan. Fuqarolik institutlarining davlatlararo tashkilotlar bilan o'zaro munosabatlari, shuningdek, ularning inson huquqlari, demokratik qadriyatlar va barqaror rivojlanishni rivojlantirishdagi roli misollari ko'rib chiqiladi. Ushbu material xalqaro huquq va fuqarolik jamiyatini rivojlantirish masalalariga qiziqqan tadqiqotchilar, talabalar va amaliyotchilar uchun foydali bo'lishi mumkin.

Taqdim etilgan maqolada XIX asr ikkinchi yarmi - XX asr boshining tarixiy sharoitlarida Rossiyaning tashqi iqtisodiy faoliyatini boshqarish tizimida ro‘y bergan o‘zgarishlar atroflicha tahlil qilingan. Asosiy e’tibor tashqi aloqalar bilan bog‘liq moliyaviy-iqtisodiy siyosatning xususiyatlarini o‘rganish, tadqiq qilingan sohaga oid davlat institutlarini qayta tuzish va tarixiy jarayonidagi eng muhim voqealarning o‘zaro aloqasini aniqlashga qaratildi.

Ушбу мақолада мамлакатимизда интернет тармоқлари орқали содир этилаётган жиноятларни барвақт олдини олиш масаласида ҳуқуқбузарликлар махсус ва виктимологик профилактикаси тадбирларидан самарали фойдаланишнинг айрим жиҳатлари кўриб чиқилади. Шунингдек, ҳуқуқбузарликлар профилактикасининг қонунчиликда белгиланган турлари, хусусан махсус ва виктимологик профилактика чора-тадбирлари таҳлил қилиниб интернет тармоқлари орқали содир этилаётган жиноятларни барвақт олдини олишдаги профилактик тадбирларни жорий этиш бўйича таклифлар келтирилади.

Ushbu maqolada Turkistonda 1917-1924-yillarda hukumat almashinuvi, mafkuraiy jarayonlarni yuzaga kelishi, komunistik gʻoyalarni ta’lim va jamoat tashkilotlarida keng jabhada targʻib qilish, hokimyat tizimida boshqaruv usulini noan’anviy usulda joriy qilish o‘rganilgan.

Fuqarolik jamiyati institutlari va davlat nazorati demokratik boshqaruvda nazorat tizimining ikki asosiy ustuni hisoblanadi. Ushbu maqolada fuqarolik jamiyati va davlat nazoratining o‘zaro integratsiyalashuvi zarurati ilmiy-nazariy va amaliy jihatdan tahlil qilinadi. Tadqiqot davomida O‘zbekiston misolida jamoatchilik nazoratini tartibga soluvchi huquqiy asoslar, davlat va jamiyat hamkorligining ahamiyati hamda xorijiy tajriba o‘rganildi. Natijalar shuni ko‘rsatadiki, davlat hokimiyati ustidan davlat va jamoatchilik nazoratining uyg‘unlashuvi oshkoralik, hisobdorlik va samaradorlikni ta’minlashning muhim omilidir.

Ushbu maqolada  musiqa merosini tadqiq qilishda turli davrlarda musiqaning o’ziga xos falsafiy qarashlari haqida ma’lumotlar berilgan. Maqolada musiqa merosining takomillashuvi davridagi mutafakkir olimlarning fikrlari hamda ilmiy izlanishlari haqida ma’lumotlar berilgan. Mutafakkir olimlarning musiqa ilmiga asoslangan kitoblaridan misollar keltirilgan.

Mazkur maqolada Yangi O‘zbekistonda raqamli ma’naviyat tushunchasining mazmun-mohiyati va uning rivojlanish yo‘nalishlari tahlil etiladi. Raqamli transformatsiya jarayonida axborot texnologiyalari, ijtimoiy tarmoqlar va virtual muhitning ma’naviy qadriyatlar shakllanishiga ta’siri yoritiladi. Shuningdek, raqamli ma’naviyatning jamiyatda axloqiy me’yorlar, madaniy muloqot va ma’rifiy faoliyatni rivojlantirishdagi o‘rni ochib beriladi. Maqolada raqamli makonda ma’naviyatni mustahkamlash, yoshlar ongida ma’naviy immunitetni kuchaytirish va raqamli etika tamoyillarini shakllantirish bo‘yicha yo‘nalishlar asoslab beriladi.

Mazkur maqolada raqamli jamiyatning shakllanishi va rivojlanishi jarayonida ijtimoiy tafakkurning o‘zgarish tendensiyalari tahlil qilinadi. Global raqamli transformatsiya tizimida insonlarning dunyoqarashi, ijtimoiy ong va ijtimoiy xulq-atvorida yuz berayotgan yangilanishlar ilmiy-nazariy manbalar asosida yoritiladi. Shuningdek, zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalarining ijtimoiy tafakkurga ta’siri, uning ijobiy va salbiy jihatlari haqida ilmiy xulosalar keltiriladi.

Maqolada O‘zbekistonda antropologiya fanining vujudga kelishi, shakllanishi, O‘zbekiston tarixining turli bosqichlarida kadrlar masalasi va amalga oshirilgan ilmiy-tadqiqotlar va ekspeditsiyalar, ularning tariximizdagi o‘rni haqida so‘z boradi.

Ушбу мақолада жиноятчиликни олдини олиш тизимида виктимология фанининг аҳамияти таҳлил қилинади. Виктимлик тушунчаси ёритилади, виктимологик профилактиканинг асосий йўналишлари кўрсатилади, аҳолининг ҳимояга муҳтож тоифалари билан ишлаш ҳамда идоралараро ҳамкорликнинг муҳимлиги таъкидланади.

Ta’lim, maktab, o’qituvchi, umumiy o’rta talim, maktabgacha ta’lim muassasalari, maorif, kasb-hunar texnikumi, oliy ta’lim.

Ushbu maqolada o’tgan asrda yashagan islom ilmi vakillaridan biri Zohid Kavsariyning hayoti va uning ilmiy  faoliyati haqida fikrlar yuritiladi. Alloma Zohid Kavsariyning ijodiyotining katta qismi o‘sha davrda ayrim mintaqalarda asta-sekin tarqalib borayotgan mazhabsizlik g‘oyalariga qarshi raddiya asarlari yozishdan iborat bo’ladi. Alloma bundan tashqari islom ilmlarinig boshqa tarmoqlarida ham samarali faoliyat olib borgan.